Influencer, yani Türkçe anlamıyla ‘’etkileyici’’  son yıllarda özellikle Sosyal Medyada ürün tanıtımı, reklam gibi işler yaparak bu işten maddi getiri elde eden kişileri ifade etmek için kullanılmaktadır. Influencer’ın tanımı ise; fikir ve içerik üreterek insanları yönlendiren, düşüncelerine güvenilen ve takip edilen kişidir. 

Influencer sözleşmesi, reklam işbirlikleri ve 2025 reklam yasağı kuralları hakkında güncel bilgiler tarafımıza sıkça sorulan konulardandır. Influencer ve markaların uyması gereken yasal yükümlülükler, gizli reklam yasakları, etiket kullanımı ve Reklam Kurulu kararları bu makalemizin konusunu oluşturmaktadır.

I.Influencer Sözleşmeleri Neden Önemlidir?

Influencer sözleşmeleri ve sosyal medyada yapılan işbirlikleri son dönemde dijital pazarlamanın ve e-ticaretin önemli bir parçasıdır. Ancak sosyal medya üzerinden yapılan tanıtımlar, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği kapsamında denetlenmektedir. Bu nedenle influencer sözleşmesi, tarafların yükümlülüklerini netleştiren ve reklam yasağına uyumu sağlayan temel bir hukuki araç olup bu alanda çalışan kişiler tarafından mutlaka yazılı bir inluencer sözleşmesi yapılması önerilir.

II.Influencer Sözleşmelerinde Bulunması Gereken Temel Maddeler

Markalar ile yapılan influencer sözleşmelerinde bulunması gereken temel maddeleri aşağıdaki başlıklar altında özetleyebiliriz:

• Paylaşım sayısı, platformu ve tarihleri
• Reklam etiketi kullanma zorunluluğu
• Telif hakları ve içerik kullanım izni
• Ücret ve ödeme planı
• Vergi ve Mali Yükümlülükler
• Gizlilik ve KVKK hükümleri
• Tarafların sorumlulukları
• Fesih şartları
• Cayma tazminatı
• Uyuşmazlık halinde yetkili ve görevli mahkeme

Bu maddeler, markanın reklam yasağına uygun hareket etmesini ve influencer’ın da açık bir hukuki çerçevede çalışmasını sağlar.

III.Influencer Reklamlarında Açıklama Zorunluluğu Nedir?

2025 yılı itibariyle Reklam Kurulu, gizli reklam konusunda çok daha sıkı bir denetim uygulamaktadır. Sosyal medya üzerinden influencer işlemleri arttıkça ve bu alanda çalışan kişi sayısı da çoğaldıkça vergi ve benzeri mali yükümlülükler nedeniyle denetimler artırılmıştır.

Ticaret Bakanlığı tarafından konuya ilişkin yayımlanan Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam Ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’da Sosyal Medya Etkileyicisi’nin tanımı yapılmış, reklamlarda açıklama zorunluluğu ve temel ilkeler belirlenmiştir.

Kılavuza göre Sosyal Medya Etkileyicisi; Sosyal medya hesabı üzerinden kendisine veya reklam verene ait bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi olarak tanımlanmıştır.

Kılavuzun Genel Esaslar bölümünde yer alan 5. Maddesinde;

‘’Sosyal medya etkileyicisi aracılığıyla yapılan reklamların, açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunludur. Her türlü iletişim aracında olduğu gibi sosyal medyada da sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.’’

Sosyal medya etkileyicileri yani influencerler tarafından örtülü reklam yapılması yasaklanmıştır. Bu sebeple Influencer içeriklerinde yapılan paylaşımların reklam olduğu mutlaka açıkça belirtilmelidir.

Sosyal medyada reklam içerikleri paylaşılırken kullanılabilecek uygun etiketler:

• #Reklam
• #SponsorluGönderi
• İşbirliği içerir.

Gibi etiketlerdir. Bu etiketlerin de görünür, okunabilir ve tüketiciyi yanıltmayacak şekilde kullanılması gerekmektedir.

IV.Reklam Yasağına Aykırılık Sayılan Durumlar

Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan kılavuzun 6. maddesinde Influencerların yükümlülüklerinden bahsedilmiştir. İlgli madde gereğince;

Sosyal medya etkileyicisinin yükümlülüğü

MADDE 6 –  (1) Sosyal medya etkileyicisi:

a) Henüz deneyiminin bulunmadığı bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.

b) İlgili mevzuatına aykırı olacak şekilde bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanında bulunamaz.

c) Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.

ç) Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.

d) Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.

e) Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.

f) Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir.

g) Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.

Reklam yasağına aykırılık sebebiyle son dönemlerde ve özellikle 2025 yılında en çok ceza verilen konuları sıralarsak:

1. Gizli reklam yapılması

Gizli reklam yapılması sebebiyle reklam olduğu belirtilmeyen tanıtımlarda Reklam Kurulu idari para cezası uygulamaktadır. Bu idari para cezaları oldukça yüksek tutarda olup bu sebeple paylaşımların gizli reklam niteliğinde olmamasına dikkat edilmesi önerilir.

2. Sağlık beyanı içeren paylaşımlar

Sağlık beyanı içeren paylaşımların sosyal medyada yayımlanması, örneğin “İyileştirir, tedavi eder, hızlı kilo verdirir” gibi ifadelerin kullanılması da yasaktır.

3. Hediye ürünlerin reklam olarak belirtilmemesi

Hediye veya PR gönderisi olsa bile bu ürünleri içeren paylaşımlar reklam kapsamındadır ve bu paylaşımlarda da açıklama zorunludur.

4. Yanıltıcı uzmanlık izlenimi

Doktor, diyetisyen, dermatolog gibi uzmanlık alanlarını çağrıştıran ve reklam yasağına aykırı ifadeler de ihlale neden olur.

5. Çocuklara yönelik aşırı teşvik içeren tanıtımlar

Çocuklara yönelik aşırı teşvik içeren tanıtımlar özellikle oyuncak, gıda ve kozmetik kategorilerinde de sıkı denetim söz konusudur.

V.Konuya İlişkin Reklam Kurulu’nun Güncel Cezaları Nelerdir? (2024–2025)

Influencer paylaşımlarında Reklam Kurulu tarafından son dönemde alınan kararlarla şu ihlaller öne çıkmıştır:

• Reklam olduğu belirtilmeyen paylaşımlar
• Link kullanımının açıklanmaması
• Sağlık beyanı içeren tanıtımlar
• Yanıltıcı ürün deneyimi ifadeleri
• PR gönderilerinin gizlenmesi

Bu nedenle influencer sözleşmeleri artık yalnızca ticari değil, yasal uyum açısından da zorunlu hale gelmiştir.

2025 yılında influencer pazarlaması, hem tüketici hukuku hem de reklam mevzuatı açısından yoğun şekilde denetlenmektedir. Bu nedenle influencer sözleşmelerinin yasal mevzuata uygun ve detaylı bi şekilde düzenlenmesi, paylaşımlarda Reklam açıklaması yapılması, gizli reklamdan kaçınılması, hem marka hem de influencer için büyük önem taşımaktadır. Influencer sözleşmesi ve reklam yasağına ilişkin güncel hukuki gelişmelerin takip edilmesi, bu konuda uzman avukatlardan destek alınması ise uyuşmazlık ve idari cezaları büyük ölçüde önlemektedir.

VI.Reklam Kurulu Kararlarına İtiraz Edilebilir mi?

            Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezası, reklamın yayından kaldırılması gibi kararlarına karşı kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Para cezası sebebiyle telafisi güç veya imkansız zararların ortaya çıkması söz konusu ise yürütmenin durdurulması talepli dava açılabilir.  Yetkili mahkeme ise Reklam Kurulu’nun bulunduğu yer mahkemesidir. Reklam Kurulu Ticaret Bakanlığı’na bağlı bir kurul olduğundan Ticaret Bakanlığı’nın bulunduğu yer mahkemesi bu davalarda yetkilidir.

VII.Emsal Reklam Kurulu Kararı

‘’Dosya No: 2025/2772

Şikâyet Edilen: …………………İlaç San. ve Tic. A.Ş. Şikâyet Edilen Reklam: Firmaya ait “…………..Avokado Yağı, Zencefil ve D3 Vitamini İçeren Takviye Edici Gıda” isimli ürünlere ilişkin olarak https://www.instagram.com/ adresli internet sitesinde yer alan tanıtımlar

Reklam Yayın/Erişim Tarihi: 05.05.2025

 Yayınlandığı Mecra: İnternet Tespitler: Firmaya ait “……………… Avokado Yağı, Zencefil Ve D3 Vitamini İçeren Takviye Edici Gıda” isimli takviye edici gıda ürünlerine ilişkin olarak “………………..” kullanıcı adıyla https://www.instagram.com/ adresli internet sitesinde, “Eklemlerinizin en doğal dostu! ………… eklem sağlığının desteklemesine katkıda bulunur. …………..-Antioksidan –Anti-inflamatuar Etki. ASU, ağrı ve sertliği azaltırken, eklem fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olur bu da analjeziklere olan bağımlılığın azalmasına destek olur. Zencefil ekstraktı –Ağrı kesici etki, -Anti-inflamatuar Etki. Zencefil ekstresi özellikle ağrıya neden olan kronik iltihaplı hastalıkların semptomlarını azaltmada, antioksidan ve anti-inflamatuar etkileriyle destekleyici rol oynar. Vitamin D3 Kemik mineralizasyonunu desteklemeye yardımcı olur. Kıkırdak yapısının korunmasına yardımcı olur. (…) Güçlü eklemler güçlü sen! Eklem ağrılarını unut, hareketine devam et!” şeklinde ifadelere yer verildiği tespit edilmiştir.

Değerlendirme/Karar: Yapılan incelemeler sonucunda; firmaya ait “………………Avokado Yağı, Zencefil Ve D3 Vitamini İçeren Takviye Edici Gıda” isimli takviye edici gıda ürünlerine ilişkin olarak “……………” kullanıcı adıyla https://www.instagram.com/ adresli internet sitesinde, “Eklemlerinizin en doğal dostu! ……………….. eklem sağlığının desteklemesine katkıda bulunur. Avokado Soya Unsaponifiye Bileşenleri (ASU) -ASU, -Antioksidan –Anti-inflamatuar Etki. ASU, ağrı ve sertliği azaltırken, eklem fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olur bu da analjeziklere olan bağımlılığın azalmasına destek olur. Zencefil ekstraktı –Ağrı kesici etki, – Anti-inflamatuar Etki. Zencefil ekstresi özellikle ağrıya neden olan kronik iltihaplı hastalıkların semptomlarını azaltmada, antioksidan ve anti-inflamatuar etkileriyle destekleyici rol oynar. Vitamin D3 Kemik mineralizasyonunu desteklemeye yardımcı olur. Kıkırdak yapısının korunmasına yardımcı olur. (…) Güçlü eklemler güçlü sen! Eklem ağrılarını unut, hareketine devam et!” şeklinde ifadelerle tanıtım yapıldığı, İnceleme konusu tanıtımlara ilişkin olarak Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından iletilen görüş yazısında, 20/04/2023 tarih ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmeliği doğrultusunda gıda ve takviye edici gıdaların etiketinde, tanıtımında veya reklamında sağlık beyanı kullanılabildiği, gıda ve takviye edici gıdalarda kullanılabilecek sağlık beyanları ve beyan koşullarının söz konusu Yönetmelik doğrultusunda hazırlanan Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Kılavuzu eklerinde yer aldığı, kılavuz eklerinde yer almayan sağlık beyanı içerdiği değerlendirilen ifadelerin kullanılamayacağı dolayısıyla söz konusu reklam ve tanıtımlarda yer alan ifadelerin tamamının sağlık beyanı içerdiği ve kullanımının uygun bulunmadığının belirtildiği, dolayısıyla mevzuata aykırı tanıtım yapıldığı değerlendirilmiş olup,

Dolayısıyla inceleme konusu tanıtımların;

 – Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik’in 5/1, 5/2, 5/10, 5/11, 8/1 ve 10/4 üncü maddeleri,

– Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik’in 4/1-d, 4/1-e, 5/1 ve 5/8 inci maddeleri, – 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 üncü maddesi, – Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7 nci maddesi, – Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5/1-b, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 26/1 ve 32/1 inci maddeleri,

– 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi, hükümlerine aykırı olduğuna, Buna göre, reklam veren Pluvia Pharma Health İlaç San. Ve Tic. A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 863.580-TL (Sekizyüzaltmışüçbinbeşyüzseksen Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları uygulanmasına karar verilmiştir.’’